در قانون مجازات اسلامی مجازاتها به چهار دسته ی حدود، قصاص، دیات و تعزیرات تقسیم می شوند.
12 مجازات حدی در قانون مذکور وجود دارد، کهبرگرفته از فقه و آیات و روایات می باشد. ازجمله دو جرم محاربه و افساد فی الارض که در آیه 35 سوره مائده مورد اشاره قرار گرفتهاست. این که این دو عنوان مجزا هستند یا این که هر دو به یک معنا هستند، مورداختلاف است و موضوع بحث ما نیز نیست.
اما آن چه که بدان خواهیمپرداخت چگونگی تحقق افساد فی الارض به عنوان یک جرم حدی در فضای مجازیست.
قانون مجازات اسلامی مصوب 1392در ماده 286 بیان می دارد:
هرکس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیهتمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال درنظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و می و خطرناک یا دایر کردنمراکز فساد و فحشا یا معاونت در آنها گردد.
. به گونه ای که موجب اخلال شدید در نظمعمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی وخصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد مفسد فی الارض محسوب و به اعداممحکوم می گردد»
همانطور که از ماده فوق مشخص است، جرم افساد فی الارض دایره شمویادی دارد و با گسترش فضای مجازی و شخصیت غیر واقعی افراد، چه بسا بسیاری از آنهابدون آگاهی نسبت به این جرم و فعل ارتکابی خود، اقدام به فعالیت‌هایی می‌کنند کهگاها صدمات جبران ناپذیری به جامعه و خودشان خواهند زد.
برخی از کاربران فضای مجازی، من جمله اینستاگرام، تلگرام و. که اصطلاحا به آنها شاخ مجازی» می‌گویند، فعالیت‌هایی از قبیل رواج فساد، تشویق جوانانبه اباحه گری، توهین به مقدسات، توهین به حجاب، بی بند و باری، تبلیغ سایت‌هایقمار بازی، رواج مصرف مشروبات الکلی و مواد روان گردان، فساد جنسی و نشر اکاذیبو. را در صفحه خودشان قرار می‌دهند.
با توجه به دنبال کننده‌های بسیار زیاد آنها که گاهی از اوقات به چندصد هزار نفر می‌رسند، بستر گسترده‌ای را برای اشاعه فساد فراهم آورده‌اند، اما ازطرفی به علت شهرت یا بعضاً محبوبیت، برخورد مناسب با آنها برای دستگاه‌های مربوطهبا مشکل روبرو میشود.
در برخی موارد دیگر با گروه‌های سازمان یافته‌ای مواجه هستیم که تشکیلصفحات مجازی و فعالیت‌های فوق الذکر را با قصد اشاعه فساد و ترویج ضد ارزش هایجامعه در محوریت برنامه خود قرار داده‌اند در برخی موارد هم ممکن است با قربانیانیمواجه شویم، که به علل مختلف اجتماعی، فرهنگی، روانی و. شروع به فعالیت‌هایی می‌کنند که هیچ اگاهی نسبتبه عمل مجرمانه خود ندارد، برای مثال: خبری که چندی پیش کاربران فضای مجازی را بهخود درگیر کرده بود، دستگیری فاطمه خویشوند معروف به (سحر تبر) به اتهام معاونت درافساد فی الارض بود، که یقینا تا اتمام تحقیقات پرونده و نشر جزئیات آن نمی تواندرباره آن اظهار نظر کرد، اما آن چه که از صفحه و صحبت های وی در فضای مجازی قابلبرداشت است این است که ارتکاب اعمالی که علنا جنبه مجرمانه دارد مثل کشف حجاب وصحبت ها و حرکاتی که زشت و نامناسب است.
ضرورت برخورد با وی را بیش از پیش آشکار می کند. تشویق به فساد ازطریق تشویق جوانان به اباحه گری از جمله عناوین اتهامی نامبرده میباشد اینکه اینعنوان تا چه حد مفید معنای معاونت در افساد فی الارض میباشد، مقوله ایست قابل فکرو بحث تخصصی که چندان در این مقاله نمی گنجد. منتهای مراتب اگر بخواهیم قدری بادقت به مموضوع بنگریم، این دو عنوان اتهامی با یکدیگر قابل انطباق نمی‌باشند زیرابرای اینکه معاونت در جرمی محقق شود باید، مخاطب مشخص وجود داشته باشد که عملمعاون بر روی او مؤثر واقع شود و این مباشر با همکاری و وحدت قصد با مباشر مرتکبجرم شود در حالی که خانم خویشوند بر مبنای ظاهر تمام دنبال کنندگان خود راتشویق به اباحه گری می کرد نه یک یا چنددنبال کننده خاص را.
بنابراین فرض معاونت در جرم در اینجا منتفی است و اگر این عمل دارایعنوان خاص مثل تشویق به فساد و فحشا باشد باید تحت این عنوان متهم را محاکمه ومحکوم نمود، اما عنوان اتهام ایشان معاونت در افساد فی الارض است و قاعدتا برمبنای محتوا و اعمال ایشان این عنوان برای نام برده در نظر گرفته شده است، امری کهدر حال حاضر برای ما مکتوم است و نیاز به اطلاعات بیشتری در این حوزه هست تا بتوانبه صورت بهتری اتهام نام برده را مورد قضاوت قرار داد. پرونده نام برده از زوایایدیگری نیز قابل بررسی است که جهت پرهیز از اطاله کلام از آن پرهیز میشود.
بههر حال غرض از این نوشته آشنایی با مفهوم افساد فی الارض و مطرح کردن اتهام خانمفاطمه خویشوند بود، که انشاءالله با تدبیر دستگاه قضا بهترین تصمیم در این خصوصگرفته شود.
نویسنده: مریم علیزاده
قسمتی از بیانیه ی گام دوم انقلاب خطاب به ملت ایران...
الارض ,فی ,افساد ,فساد ,جرم ,معاونت ,فی الارض ,افساد فی ,معاونت در ,است و ,فضای مجازی ,قانون مجازات اسلامی
درباره این سایت